Autyzm dziecięcy zalicza się do całościowych zaburzeń rozwoju, a nazwany został dziecięcym nie dlatego, że dziecko w chwili wkroczenia w dorosłoś z niego wyrasta, lecz dlatego iż zazwyczaj wykrywa się go u małych dzieci – jeszcze przed ukończeniem trzeciego roku życia. Jako ciekawostkę można podać, że występuje czterokrotnie częściej u chłopców niż u dziewczynek.
Autyzm jako zaburzenie ogranicza zdolność komunikacji zarówno werbalnej jak i niewerbalnej, powoduje trudności w relacjach międzyludzkich, a także znacznie ogranicza zasięg zainteresowań osoby dotkniętej autyzmem. Mogło by się zatem wydawać, że dzieci autystyczne pozostają zamknięte w swoim własnym, na swój sposób ograniczonym świecie, nie czują również potrzeby w nawiązywaniu bliższych kontaktów – nawet z członkami rodziny.
Każdy przypadek autyzmu jest inny, tak samo jak stopień zaawansowania choroby. Można zatem śmiało powiedzieć, że każde dziecko z autyzmem mimo podobnej lub identycznej diagnozy będzie się zachowywać na swój własny, odmienny sposób.
Jednakże najczęściej występującymi objawami autyzmu u dzieci są:
- brak kontaktu wzrokowego, bądź ograniczony kontakt wzrokowy
- problemy w nawiązywaniu relacji z otoczeniem
- manieryzmy ruchowe, np. trzepotanie rączkami, podskoki, kręcenie się w kółko, kołysanie się
- brak reakcji na własne imię
- brak mowy lub częściowe jej zaburzenia (dzieci z autyzmem mają problem z odmianą rodzajników)
- zaburzenia integracji sensorycznej: nadwrażliwość lub mała wrażliwość na takie bodźce jak dźwięki, dotyk, smak i zapach.
- problemy z emocjami bądź też całkowite wyciszenie
Prawda jest taka, że dzieci autystyczne na swój własny sposób postrzegają rzeczywistość, która zazwyczaj jest bardzo chaotyczna: dziecko bombardowane jest mnóstwem zbyt wysokich dźwięków, nieprzyjemnych zapachów, a nawet dotyku, który wywołuje ból. Oprócz tego nie potrafi rozróżniać mimiki twarzy innych ludzi, więc nie zdaje sobie sprawy z tego jakimi emocjami i zamiarami się oni kierują. Często bywa niezrozumiane i w niewłaściwy sposób osądzane.
Każde dziecko z autyzmem z problemami radzi sobie na swój własny, indywidualny sposób, tzn. stwarza sytuacje, w których czuje się bezpiecznie, np. układanie w szeregu niektórych przedmiotów, ciągle powtarzające się rytuały, unikanie sytuacji powodującej dyskomfort, wycofywanie się.
Niestety, do tej pory nie wynaleziono lekarstwa na autyzm, nie mniej jednak dzieci autystyczne poddaje się licznym terapiom, które wspomagają ich funkcjonowanie.